برآورد ضریب کیفیت امواج برشی و کدا در ناحیه هرمزگان، جنوب ایران

Authors

  • حبیب رحیمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، ایران
  • حسین حمزه لو پژوهشگاه بین‏المللی زلزله‏شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
Abstract:

برآورد کاهیدگی امواج زمین‏لرزه در تحقیقات زلزله‏شناسی مهندسی مانند شبیه‏سازی جنبش نیرومند زمین، برآورد خطر زمین‏لرزه، تعیین روابط کاهیدگی و نیز در دیگر تحقیقات زلزله‏شناسی مانند بررسی تغییرات حرارتی درون زمین، حائز اهمیت است. پژوهش‌های بسیاری برای برآورد کاهیدگی امواج حجمی و کدا در مناطق گوناگونی از جهان ازسوی تعدادی از محققان صورت گرفته است. کاهیدگی امواج زمین‏لرزه‏ای که به دلیل فرایندهای پراکنش (Scattering) و جذب ذاتی (Intrinsic Absorption) صورت می‌پذیرد، با لرزه‏خیزی و پیچیدگی‏های زمین‏ساختی هر منطقه در ارتباط است و به‌‌صورت عکس ضریب کیفیت بیان می‏شود. روش‏های گوناگونی برای برآورد ضریب کیفیت امواج P، S و کُدای زمین‏لرزه‏های محلی وجود دارد. ناحیه مورد بررسی در این پژوهش، منطقه هرمزگان در جنوب ایران است که در منتهی‏الیه جنوب شرقی زاگرس قرار دارد. در این تحقیق، ضریب کیفیت امواج مستقیم S به روش نرمال‌سازی کدا و نیز ضریب کیفیت امواج کدای S به روش تک‌‌پراکنش به عقب، در هفت باند بسامدی 0/2-0/1، 0/4-0/2، 0/6-0/3، 0/8-0/4، 0/12-0/6، 0/16-0/8 و 0/24-0/12 هرتز با بسامد‏های مرکزی 5/1، 0/3، 5/4، 0/6، 0/9، 0/12 و 0/18 هرتز در ناحیه هرمزگان برآورد شده است. طبق نتایج به‌دست آمده، رابطه وابستگی بسامدی امواج مستقیم S برای مؤلفه افقی شمالی-جنوبی (N-S) به‌‌صورت  و برای مؤلفه افقی شرقی-غربی (E-W) به‌‌صورت  است. همچنین، رابطه وابستگی بسامدی به‌‌دست آمده برای امواج کدا از روی مؤلفه قائم (U-D) به‌‌صورت  به ازای پنجره گذشتِ زمانی 20 ثانیه تا  به ازای 60 ثانیه تغییر می‏کند. در همه روابط به‌دست آمده، مقدار ضریب کیفیت در بسامد مرجع 0/1 هرتز، کمتر از 200 است. این امر نشان‌‌دهنده آن است که ناحیه مورد بررسی علاوه بر اینکه از نظر زمین‏ساختی و لرزه‏خیزی کاملاً فعال است، دارای کاهیدگی و ناهمگنی زیادی نیز هست. نتایج به‌دست آمده با ساختار رسوبی و وجود گنبدهای نمکی در ناحیه هرمزگان مطابقت دارد. رابطه وابستگی بسامدی ضریب کیفیت امواج برشی به روش نرمال‌سازی کدا در ناحیه هرمزگان همانند روابط به‌دست آمده برای نواحی اردبیل و آوج در شمال غرب ایران و مشابه برخی مناطق جهان مانند ناحیه تنگه مِسینا در جنوب ایتالیا است. همچنین، روابط وابستگی بسامدی ضریب کیفیت امواج کدا به روش تک‌‌پراکنش به عقب برآورد شده در ناحیه هرمزگان با روابط به‌دست آمده برای زاگرس و البرز مطابقت دارد و مشابه برخی مناطق جهان ازجمله ناحیه شمال غرب هیمالیا است. همه این مناطق از نظر زمین‏ساختی و لرزه‏خیزی فعال هستند.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برآورد ضریب کیفیت امواج کدا در شمال‌شرق ایران

تضعیف امواج لرزه‌‌ای یکی از خواص مهم ساختار زمین بشمار می‌‌رود. برای محاسبه تضعیف از ضریب کیفیت لرزه‌‌ای استفاده می‌‌شود که از پارامترهای مهم علم زلزله‌شناسی است. همچنین برای برآورد واقع‌‌بینانه خطر زمین‌لرزه‌ها و شبیه‌‌سازی حرکات نیرومند زمین و از طرفی بررسی ساختار زمین برآورد پارامتر جذب امواج لرزه‌‌ای نقشی اساسی و اجتناب‌ناپذیر دارد. با توجه به لرزه‌خیز بودن همه نقاط کشور ایران، برآورد پارام...

full text

برآورد ضریب کیفیت امواج کدا در منطقه مکران، جنوب شرق ایران

در منطقه جنوب شرق ایران و در ناحیه مکران، بر اثر حرکت صفحه عربی به سمت اوراسیا منطقه فرورانش شکل گرفته که در آن پوسته اقیانوسی به زیر پوسته قاره‌ای در حال فرورانش است. در این مطالعه و با استفاده از داده‌های ثبت شده در ایستگاه‌های  نوارپهن پژوهشگاه بین‌المللی‌‌زلزله‌‌شناسی و مهندسی زلزله در سال­های 2005 تا 2011، اثرات حاصل از محیط بردامنه امواج منتشره از چشمه تا ایستگاه­ها مورد بررسی قرار گرفت. ...

full text

برآورد ضریب کیفیت امواج کدا در شمال شرق ایران

تضعیف امواج لرزه ای یکی از خواص مهم ساختار زمین بشمار می رود. برای محاسبه تضعیف از ضریب کیفیت لرزه ای استفاده می شود که از پارامترهای مهم علم زلزله شناسی است. همچنین برای برآورد واقع بینانه خطر زمین لرزه ها و شبیه سازی حرکات نیرومند زمین و از طرفی بررسی ساختار زمین برآورد پارامتر جذب امواج لرزه ای نقشی اساسی و اجتناب ناپذیر دارد. با توجه به لرزه خیز بودن همه نقاط کشور ایران، برآورد پارامترهای م...

full text

تعیین ضریب کیفیت امواج کدا در پهنه شمال باختری فلات ایران

جذب امواج لرزه‌ای در هر منطقه از پارامترهای مهم در شناخت داخل زمین و از عوامل تاثیر‌گذار در خطر ناشی از وقوع زمینلرزه های بزرگ می‌باشد.  ویژگی‌های جذب امواج‌لرزه‌ای به عوامل مختلفی از جمله لرزه‌خیزی، پیچیدگی‌های زمین‌ساختی و خصوصیات محیط انتشار امواج هر منطقه مرتبط است. شمال باختری ایران از مناطق مهم جمعیتی و اقتصادی کشور می‌باشد که سابقه لرزه‌خیزی آن حاکی از فعالیت شدید این ناحیه است. یکی از ا...

full text

برآورد ضریب کیفیت موج برشی(QS) برای شرق ایران

کاهیدگی امواج لرزه­ای در زمین، یکی از خواص مهم ساختار زمین بشمار می­آید و مطالعات انجام شده بر روی آن نشان می­دهد که کاهیدگی امواج لرزه­ای با لرزه­خیزی، زمین­ساخت و ویژگی­های فیزیکی محیط انتشار امواج ارتباط دارد و به صورت عکس ضریب کیفیت (Q) بیان می­شود. هدف از این پژوهش، برآورد ضریب کیفیت موج برشی به روش کاهش طیفی برای خراسان رضوی و خراسان جنوبی، محصور به 36-32 درجه عرض شمالی و 62-56 درجه طول ش...

full text

برآورد ضریب کیفیت موج‌های برشی و فشاری در پوسته شمال غرب ایران

در مطالعات مرتبط با زلزله‌شناسی مهندسی برای برآورد خطر لرزه‌ای در مناطق مختلف و همچنین تعیین دقیق بزرگا، شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین و مطالعه انرژی مخرب حاصل از زمین‌لرزه در حوزه نزدیک تا متوسط، تخمین ضریب کیفیت امواج برشی و فشاری نقشی اساسی دارد. بدین منظور با توجه به قرار گرفتن چندین شهر بزرگ در پهنه شمال غربی فلات ایران، ضریب کیفیت امواج فشاری و برشی با استفاده از داده‌های هفده ایستگاه لرزه‌...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 4

pages  111- 131

publication date 1390-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023